Udzielanie pierwszej pomocy może być stresujące dla niedoświadczonej osoby, jednak z pomocą przychodzi schemat sample oraz schemat ABCDE. Dzięki tym skrótom w szybki sposób będziemy mogli stwierdzić w jakiej pozycji ułożyć poszkodowanego, jaki jest jego stan oraz czy drogi oddechowe są drożne. To wszystko pozwoli poprawnie udzielić pierwszej pomocy, a także zwiększyć szansę poszkodowanego na przeżycie, jeśli jego stan jest ciężki.

Schemat ABCDE – ocena stanu poszkodowanego

Schemat ABCDE to instrukcja jak postępować w przypadku resuscytacji krążeniowo-oddechowej. Posługują się nią również zespoły ratownictwa medycznego. Zapoznajmy się z uproszczonym wzorem.

A – Airway – sprawdzamy drożność dróg oddechowych, a jeśli są niedrożne – udrażniamy
B – Breathing – oceniamy oddech za pomocą wzroku, słuchu i czucia, liczymy ilość oddechów na minutę, a jeśli poszkodowany nie oddycha przystępujemy do resuscytacji
C – Circulation – sprawdzamy, czy nie występują krwotoki zewnętrzne – jeśli tak staramy się je zatamować, oceniamy kolor skóry oraz temperaturę, dbamy o komfort termiczny poszkodowanego
D – Disability – oceniamy stan przytomności używając krótkich pytań, lub zbierając wywiad Sample.
E – Exposure – inaczej ekspozycja poszkodowanego – oceniamy ciało poszkodowanego pod kątem nieprawidłowości, asymetrii, złamań, otarć, czy zwichnięć

Schemat ABCDE w resuscytacji pozwala na szybką reakcję i udzielenie pomocy w sytuacji kiedy liczy się czas.

Wywiad SAMPLE do oceny stanu świadomości

Wywiad SAMPLE w czasie pierwszej pomocy służy nam do zebrania jak największej ilości informacji o poszkodowanym. Dzięki temu będziemy mogli zdecydować jakie następne kroki podjąć oraz przekazać wszystkie najpotrzebniejsze informacji w czasie wykonywania telefonu na pogotowie.
Wywiad SAMPLE podobnie jak schemat ABCDE, składa się z części zaczynających się na kolejne litery angielskiego słowa:

S – symptomy – pytamy co się stało i jakie są objawy, czy występuje ból
A – alergie – ten punkt może być pomocny w przypadku podawania leków
M – medykamenty – pytamy o wszystkie przyjmowane stale leki
P – przeszłość/historia medyczna – czy chory na coś choruje przewlekle, jakie przebył operacje, zabiegi w ostatnim czasie
L – lunch – czy poszkodowany coś jadł przed wypadkiem i kiedy dokładnie
E – ewentualnie – pytamy czy poszkodowany pamięta jakie były okoliczności wypadku
Jeśli poszkodowany nie jest w stanie udzielić odpowiedzi na pytania albo jest nieprzytomny, warto zebrać tyle informacji ile możemy od świadków zdarzenia, od rodziny lub domowników jeśli zdarzenie miało miejsce w domu. Zwróćmy uwagę czy dana osoba nie nosi bransoletki informującej że choruje na cukrzycę lub padaczkę. To znacząco wpłynie na przebieg pierwszej pomocy oraz na podawane leki przez lekarzy.
Schemat ABCDE oraz wywiad SAMPLE to niewątpliwie dwa skróty, które każdy z nas powinien zapamiętać, bo nigdy nie wiadomo kiedy znajdziemy się w sytuacji, w której możemy uratować komuś życie.